Rozwój kota – od urodzenia do 4 miesiąca życia

Od tego, jak przebiega rozwój kota w pierwszych miesiącach życia zależy jego przyszłość. Wiedza na temat rozwoju kota pomaga w prawidłowej opiece nad nim. Dzięki niej możesz zaspokajać rzeczywiste potrzeby kota.

Z tego artykułu dowiesz się jak wygląda rozwój kota w pierwszych czterech miesiącach jego życia. Piszę o tym, jak wspierać kocię w rozwoju i dlaczego to takie ważne? Przeczytaj, jak zadbać o kociaka, by wyrósł na szczęśliwego kota, który dobrze radzi sobie z wyzwaniami codziennego życia.

Rozwój kotów przebiega w dynamicznie zmieniających się warunkach

Koty żyją obecnie już nie tylko „obok ludzi”, ale „z ludźmi”. „Awansowały” ze zwierząt żyjących w pobliżu ludzkich domostw, mających ograniczać populację gryzoni, do roli bardzo bliskich towarzyszy człowieka. Coraz częściej są utrzymywane wewnątrz domów. Wraz ze społeczną zmianą stosunku ludzi do kotów, zmieniły się oczekiwania wobec ich zachowania. Jednocześnie uległy zmianie warunki (środowisko), w jakich się ono kształtuje.

Jakość relacji człowieka z kotem zależy także od doświadczeń kota

Zadowolenie obydwu stron ze wspólnego życia zależy także od tego, jak przebiegał rozwój kota w pierwszych kilku miesiącach. Przebieg rozwoju kota do dwudziestego tygodnia życia wpływa na całe jego dorosłe kocie życie i – jeśli nie przebiega prawidłowo – zwiększa ryzyko wystąpienia u kota w przyszłości problemów behawioralnych.

Nie na wszystkie kocie sprawy masz wpływ

Są rzeczy, o których nie decydujesz ani Ty, ani nawet kot. Na inne możesz wpływać w ograniczony sposób. Na przykład: temperament kota. Zazwyczaj nie wybieramy rodziców naszego kociaka, a bywa, że (nawet adoptując kota z hodowli) ich nie poznajemy (szczególnie często dotyczy to kocura). Zwykle nie masz też żadnego wpływu na opiekę nad kotem do czasu, kiedy zabierasz go do domu. Nadal jednak możesz decydować o tym, skąd przygarniesz kota. Masz też stuprocentowy wpływ na to, jak się nim zaopiekujesz i czego go nauczysz.

Świadomie wpływaj na rozwój kota, opierając się na wiedzy

Możesz świadomie wpływać na rozwój kota od momentu, kiedy znajdzie się w Twoim domu. Możesz również wykluczyć (jako miejsca pochodzenia kota) hodowle, które niedostatecznie przygotowują kocięta do adopcji. Bo kiedy wiesz, jak powinien przebiegać rozwój kociąt, to wiesz, na co zwrócić uwagę wybierając kota, który ma być Twoim towarzyszem.

Kocie „dzieciństwo” dzieli się na trzy etapy rozwoju.

Każdy z nich zasługuje na dokładne omówienie:

• faza neonatalna (do ukończenia 3 tygodnia życia),
• faza socjalizacji (do ukończenia 7-8 tygodnia życia),
• faza młodzieńcza (do około 18-20 tygodnia życia, kiedy rozpoczyna się dojrzewanie płciowe).

Rozwój kota – faza neonatalna

Faza neonatalna to czas od urodzenia do ukończenia 3. tygodnia życia kotów. Do osiągnięcia 3 tygodnia życia kocięta są całkowicie zależne od matki. Kotka nie tylko karmi je mlekiem, ale także ogrzewa i pielęgnuje ich ciało, zachowując czystość w gnieździe. To, co można zrobić dla ich rozwoju w tym czasie, to zadbać o stworzenie kotce optymalnych warunków opieki. Dostarczyć pożywienie wysokiej jakości, zapewnić poczucie bezpieczeństwa, chronić przed stresem. To jednak nie wszystko: świadomy kontakt człowieka z kociętami w tym okresie ich życia także może mieć na nie pozytywny wpływ.

Wczesna stymulacja neurologiczna

Eksperymenty przeprowadzone na kilku gatunkach ssaków wykazały, że u zwierząt, których rozwój przebiega podobnie jak u kotów (pierwszy okres życia z zamkniętymi oczami, w połączeniu z dużą wrażliwość na dotyk, zmianę temperatury otoczenia i ruch) dostarczanie bodźców określonej ilości i jakości stymuluje rozwój. Wyniki wskazują, że tak stymulowane zwierzęta lepiej radziły sobie ze stresem w dorosłym życiu.

Odpowiedni kontakt z człowiekiem jest korzystny dla rozwoju kota

Dzięki takim badaniom wiemy, że umieszczanie kociąt w warunkach pozbawionych wszelkiej zmienności, bez kontaktu z człowiekiem, może nie być dla nich korzystny. Czy konieczne są specjalne ćwiczenia? Zapewne już sam „przegląd kociąt”, związany z zabieraniem ich na chwilę z gniazda, by sprawdzić, czy każde z nich przybiera na wadze, czy nie ma żadnych oznak choroby, dostarcza bodźców, które pozytywnie mogą wpływać na ich rozwój.

Wspieraj rozwój kota odpowiedzialnie i z wyczuciem

Stymulacja w żadnym wypadku nie może wiązać się z silnym stresem kociąt i kotki, czy narażaniem ich na jakiekolwiek urazy. Warunkiem zaglądania do legowiska, w którym są kocięta, jest odpowiednia relacja opiekuna z kotką. To dzięki prawidłowej relacji z opiekunem zwierzę nie zareaguje silnym stresem. Ingerencje powinny trwać bardzo krótko. O ile w ogóle są możliwe w odniesieniu do konkretnych zwierząt. Tutaj nie działa zasada „im więcej, tym lepiej”.

Rozwój kota – faza socjalizacji

Okres socjalizacji w życiu kociąt rozpoczyna się po ukończeniu 3 tygodnia życia i kończy się w 7-8 tygodniu życia. Czasu na właściwe przeprowadzenie socjalizacji kota jest więc obiektywnie niewiele. To niezwykły, kluczowy moment rozwoju kociaka! Trwający około 5 tygodni okres socjalizacji jest (z punktu widzenia roli doświadczeń) najważniejszym okresem w kocim życiu.

Ze względu na znaczenie fazy socjalizacji poświęciłam jej osobny artykuł, który ukaże się niebawem.

Rozwój kota – faza młodzieńcza

Okres młodzieńczy zaczyna się po zakończeniu socjalizacji, a więc od 8 tygodnia życia, i trwa do rozpoczęcia okresu dojrzewania fizycznego, a więc do mniej więcej 18-20 tygodnia życia.

W okresie młodzieńczym, trwającym około 10 tygodni, kocięta w warunkach naturalnych w dalszym ciągu powinny pozostawać w grupie rodzinnej.

Faza młodzieńcza to czas dużej aktywności kota

Doskonalą umiejętności zdobyte podczas socjalizacji, potrzebne w dorosłym, samodzielnym życiu. Są bardzo aktywne. Jest to czas intensywnych kontaktów z przedstawicielami własnego gatunku, doskonalenia umiejętności motorycznych (gonitwy, skoki, równowaga). Trzeba przy tym wspomnieć, że koty uczą się także poprzez naśladowanie innych zwierząt – pozwala to zwiększyć szanse na przetrwanie (uczenie się wyłącznie „na własnych błędach” jest strategią dość kosztowną).

Młody kot powinien mieć kontakt z innymi kotami

To ogromnie ważna faza rozwoju kocięcia z punktu widzenia jego relacji wewnątrzgatunkowych. Jest to czas, kiedy kot szczególnie potrzebuje zabawy i interakcji z przedstawicielami własnego gatunku. Nie należy lekceważyć znaczenia okresu młodzieńczego. Grupę rodzinną może „zastąpić” kontakt z kotami spoza niej, pod warunkiem, że zachowują się one przyjaźnie wobec kociaka.

Dobry czas na łagodzenie skutków niewłaściwej socjalizacji

Jeśli kot nie przeszedł prawidłowo okresu socjalizacji, to okres młodzieńczy należy jak najlepiej wykorzystać, ucząc go różnych zachowań. Jeśli kot unika kontaktu z człowiekiem, jeśli nadal ma problemy z korzystaniem z kuwety, sięgnij po pomoc kociego behawiorysty. Należy jednak pamiętać, że jest to już wtedy praca nad konkretnymi problemami występującymi u tego zwierzęcia – nie ma możliwości cofnięcia się do okresu socjalizacji.

Należy liczyć się z tym, że nawet po przepracowaniu problemów, w zupełnie nowych sytuacjach kot będzie radził sobie gorzej niż ten, który przeszedł prawidłowo okres socjalizacji. Przy odrobinie szczęścia i zaangażowania może to nie być widoczne na pierwszy rzut oka, ani kłopotliwe. Wiele zależy także od indywidualnych predyspozycji kota i środowiska, które dla niego przygotujemy.

Niezależnie od tego, w jakim momencie życia jest kot, którego adoptujesz, skup się na jego potrzebach. Jeśli masz możliwość, poznaj jego historię. Uważnie obserwuj zachowanie podopiecznego i wyciągaj wnioski, opierając się na wiedzy. Mądrze wspierając rozwój kota, inwestujesz w Wasze dobre relacje.

Magdalena Nykiel

Pssst!
O tym, jak przebiega rozwój kota i jak zaspokajać kocie potrzeby napisałam w książce „Jak dobrze żyć z kotem”. To kompleksowy poradnik, w którym dzielę się nowoczesną wiedzą i bogatym doświadczeniem. Analizuję też typowe problemy, przedstawiam schematy decyzyjne i podpowiadam konkretne rozwiązania. Podobno dobrze się ją czyta. Polecam ją także jako prezent – jest efektownie wydana, a ilustrują ją piękne zdjęcia kotów, w większości moich podopiecznych. Z niej pochodzi zdjęcie ilustrujące ten artykuł.

UWAGA! Artykuły, opracowania oraz inne treści publikowane na tej stronie, o ile nie zostało to zaznaczone inaczej, są własnością Magdaleny Nykiel i ich wykorzystanie, kopiowanie i przetwarzanie we fragmentach lub całości bez pisemnej zgody autorki jest zabronione.