Kuweta. Jaki żwirek dla kota? Jak dobrze go wybrać?

Często jestem proszona o konsultacje behawioralne przez opiekunów, których kota sika poza kuwetą. Zawsze pytam, co ostatnio zmieniło się w życiu kota, także o kuwetę i żwirek. Nierzadko pada odpowiedź, że jakiś behawiorysta u kota był i na wstępie zalecił zmianę żwirku. Czasem także przestawienie kuwety, czy dołożenie kolejnej. Niestety, najczęściej prawie bez żadnej analizy sytuacji i zrozumienia istoty problemu. Wtedy wiem, że konsultację przeprowadzał „behawiorysta”.

Co ukrywa „behawiorysta”?

Zmiana żwirku i manipulacje kuwetą to stały repertuar porad typu „nie zaszkodzi”, których udzielają najczęściej osoby nie do końca rozumiejące koty i ich potrzeby. Tak zwani „behawioryści” zwykle ukrywają w kuwecie swoją niekompetencję i brak umiejętności prawidłowej analizy sytuacji. Za pomocą prostych „zaklęć” próbują na oślep rozwiązać problem. Kiedy zadziała, sami nie wiedzą dlaczego. Kiedy nie zadziała, rzucają kolejną magiczną radę.

Takie podpowiedzi można też łatwo znaleźć w Internecie.

Kot sika? Zmień żwirek. Na jaki? Na jakiś inny. I każdy ma coś do powiedzenia w kwestii tego, jaki żwirek dla kota będzie dobry. Tymczasem to zupełnie nie tak. Żwirek żwirkowi nierówny, a koty mają określone predyspozycje i potrzeby. Warto się zastanowić, czemu zmiana ma służyć i czy ma sens. Musi to wiedzieć również opiekun kota, który ma zmiany zalecone przez behawiorystę wdrożyć w życie.

Czasem zmiana żwirku rozwiąże problem.

Będzie tak wtedy, kiedy źródłem problemu jest nieodpowiedni żwirek. Nie chodzi jednak o to, żeby zmieniać żwirek w ciemno, na jakikolwiek inny.

Przyjrzyjmy się więc wypełnieniu kocich kuwet. Sklepowe półki uginają się pod ciężarem worków ze żwirkiem. Jednak wybór „tego właściwego” bywa niełatwy. Jest pięć ważnych rzeczy, o których trzeba pamiętać przy tej okazji. O tym poniżej.

1. Jaki żwirek jest dobry? Dobry dla kota.

Brzmi to enigmatycznie, wiem. Weź pod uwagę nie tyle swoje własne preferencje, co opinię swojego kota. Jeśli twój kot lubi bentonit, a ty upierasz się, że chcesz wyrzucać zużyty żwirek prosto do toalety, może być trudno o kompromis. Jeśli ty i twój kot macie inne zdanie na temat tego, jaki żwirek jest dobry, opinia kota zawsze powinna być wiążąca!

Dobry żwirek to ten, który odpowiada twojemu kotu. Nie każdemu kotu odpowiada to samo. Kocie preferencje kształtują się już w okresie socjalizacji, kiedy kot korzysta ze swojej pierwszej, kocięcej kuwety. Jeśli od zawsze korzystał z jednego rodzaju podłoża, może być trudno przekonać go do zmiany.

2. Perfumowane żwirki to ślepy zaułek żwirkowej ewolucji.

Producenci kocich akcesoriów doskonale wiedzą, że to ty decydujesz o zakupie żwirku, nie twój kot. Więc to tobie starają się przypodobać. Żwirek o zapachu lawendy, żwirek o zapachu morskiej bryzy… Chcesz perfum? Idź do perfumerii, wybierz coś dla siebie.

Perfumy nie zmieniają zapachu kociego moczu i nie maskują go, mogą natomiast zniechęcać kota do korzystania z kuwety. Zapach kupy wymieszanej z perfumami to z kociego punktu widzenia porażka: wypełnienie kociej kuwety powinno mieć naturalny, neutralny zapach.

3. Wybieraj żwirki o odpowiednich dla kota właściwościach fizycznych i dobrej jakości. Precz z silikonem (silikatem)!

Niezależnie od tego, z czego jest zrobiony, żwirek powinien odpowiadać potrzebom kota. Jeśli drewniany, to nie gruby pelet, a drobniutki żwirek, w którym dobrze się kotu kopie. Jeśli bentonit, to taki który się dobrze zbryla, nie narażając kota na chodzenie w błotnistej, rozlewającej się mazi.

Wyjątkiem jest żwirek silikonowy (silikatowy). Gdyby przeprowadzić wśród naszych kocich przyjaciół ankietę na temat nie lubianych przez koty żwirków, żwirek silikonowy zająłby pierwsze miejsce. Dlatego z pełną odpowiedzialnością, jako koci behawiorysta z wieloletnim doświadczeniem, odradzam stosowanie żwirków silikonowych.

Koty mające wybór, żyjące na wolności, wybierają podłoże przypominające piasek lub miękką ziemię. Koty mają potrzebę kopania przed i często po skorzystaniu z kuwety. Dlatego żwirek musi dobrze i szybko pochłaniać wilgoć, umożliwiać kopanie, nie może być nieprzyjemny w dotyku – poduszki kocich łap są bardzo wrażliwe. Nie powinien również szeleścić, bo uniemożliwia to dyskretne korzystanie z kuwety. Kot „nie chce”, by o tym, że korzysta z kuwety, wiedziała cała okolica. Zwłaszcza, jeśli w domu są inne zwierzęta, z którymi nie żyje w przyjaźni.

4. Nie zmieniaj ulubionego żwirku kota tylko dlatego, że jest promocja na inny.

Nieuzasadnione zmiany w kuwecie mogą być początkiem kłopotów z sikaniem poza kuwetą. Dla kota ważne jest to, do jakiego rodzaju podłoża jest przyzwyczajony. Czy to znaczy, że nie można kotu zmienić żwirku na inny? Można, pewnie. Jeśli jednak chcesz zmienić żwirek, zapytaj o zdanie kota: obserwuj go, kiedy korzysta z kuwety.

Możesz w okresie przejściowym do jednej kuwety nasypać dotąd używanego żwirku, a do drugiej żwirkową nowinkę. Nie zmieniaj żwirku bez powodu i zbyt często, by nie okazało się, że „zamienił stryjek siekierkę na kijek”.

Zbyt częste zmiany żwirku uniemożliwiają również ocenę, który żwirek odpowiada kotu. Częścią terapii zachowania zwierząt jest manipulowanie różnymi czynnikami zewnętrznymi, które mają na kota wpływ. Czasem opiekun zapytany o to, jakiego żwirku używa, odpowiada: wypróbowaliśmy już chyba wszystkie! W takiej sytuacji rozpoznanie przyczyny sikania poza kuwetą może być utrudnione i behawiorysta może poprosić cię o zmianę żwirku na dowolny, dobrej jakości żwirek i nie zmienianie jego rodzaju przez dłuższy okres czasu.

5. Sprzątaj kuwetę regularnie – dwa razy dziennie.

Nawet najlepszy żwirek nie spełni swojej roli, jeśli będziesz za rzadko sprzątać. Kuwetę należy sprzątać dwa razy dziennie. Jeśli kot jest chory (ma biegunkę) lub w domu są kocięta, jeszcze częściej. Koty są zwierzętami, które bardzo dbają o higienę swojego ciała. Zobacz, ile czasu zajmuje kotu pielęgnacja sierści.

Czy tak czyste zwierzę będzie miało ochotę na wejście do kuwety, jeśli na samym środku leży kupa, a cała kuweta ma odrażający zapach? Kot w mieszkaniu nie jest w stanie sam zadbać o miejsce, w którym załatwia swoje potrzeby fizjologiczne – to zadanie dla opiekuna.

Koty dostosowują się do zmieniających się warunków życia. „Wybaczają” nam drobne błędy w opiece – często nawet nie zauważamy, że je popełniliśmy. To sprawia, że wiele kotów korzysta z kuwety bezbłędnie, nawet, jeśli jej czystość pozostawia wiele do życzenia. Wcale nie znaczy to, że jest to dla nich komfortowe.

To dlatego koty często korzystają z różnych dziwnych wynalazków, które podsuwają im opiekunowie. Jednak między kocim „korzystam ze żwirku, bo go lubię”, a „korzystam z tego, bo muszę” jest spora przestrzeń. Im bliżej tego drugiego bieguna, tym gorzej. Rośnie zagrożenie, że w razie problemów (choroba układu moczowego, stres, nieodpowiednia kuweta), kot zacznie sporadycznie sikać poza kuwetą lub w ogóle z korzystania z kuwety zrezygnuje. Warto mieć na uwadze te kwestie, zastanawiając się, jaki żwirek dla kota wybrać.

Magdalena Nykiel

PS

O tym, jak ważne jest kierowanie się w opiece nad kotem jego potrzebami, piszę w swojej książce, która ukazała się w lipcu 2023. Zachęcam do zakupu.